Robotik mitral kapak tamiri ve replasmanı (değişimi) günümüz teknolojisinin nelere kadir olduğunun somut bir kanıtıdır. Robotla mitral kapağa müdahale etmeden önce mitral kapağı tanıyalım.

Mitral kapak nedir?

Kalbimizdeki 4 kapaktan biridir. Sol kulakçık (atriyum) ile sol karıncık (ventrikül) arasında bulunur. Akciğerlerde temizlenip akciğer venleri yoluyla sol kulakçığa gelen kanın, sol karıncığa geçmesini sağlayan bir kapı vazifesi görür. Aynı zamanda bir diğer ve beklide en önemli görevi kalpten vücuda pompalanmak üzere olan kanın sol karıncıktan ayrılmadan önce tekrar sol kulakcığa ve akciğerlere dönmesine mani olmasıdır. Mitral kapağın aparatları olarak bilinen, Ön ve arka yaprakçıkları, anulusu (çerçevesi), kapak altı dokusu ve papiller kas sistemi ve korda tendinea denilen onlarca askı mekanizması ile bu kapak mükemmel bir koordinasyonla mucizevi bir fonsiyon görmektedir.

Mitral Kapak yetmezliği ve darlığı nedir?

Mitral kapağın aparatlarında meydana gelen çeşitli patolojiler neticesinde kapakta daralma (stenoz) veya yetersizliğe bağlı kanın sol kulakçığa doğru geri kaçısı (regurjitasyon) meydana gelmektedir. Çocuk yaşlarda geçirilen romatizmal ateşe bağlı zaman içinde kapak yaprakçıklarında kalınlaşma, kapak altı dokularda kireçlenme, askı mekanizması olan kordalarda ve papiller kaslarda kısalma ve kalınlaşma neticesinde kapakta darlık meydana gelmektedir. Sol kulakçıktan karıncığa kan akımı güçleşir ve zaman içerisinde kan akciğerlerde göllenmeye başlar. Mitral yetersizlik ise kalıtsal hastalıklar, nedeni bilinmeyen konnektif doku hastalıklar ya da geçirilmekte olan enfeksiyon neticesinde kordalarda yani askılarda uzama veya kopmalar, kapak çerçevesinde genişleme, kapak yaprakçıklarında çekilmeler ile setretmekte, neticesinde de mitral kapak kaçağı oluşmaktadır.

Mitral kapak hastalığında hangi belirtiler olur?

Sol kulakçığın aşırı büyümesi neticesinde çarpıntı şikayeti, kapak darlığı ve yetersizliği sonucu da nefes darlığı gibi belirtiler seneler içinde yavaş yavaş geliştiği için sinsi seyreden bir hastalık olduğunu söyleyebiliriz. Kapak darlığının ileri dönemlerinde nefes darlığındaki artışa bağlı artık hastalar birkaç yastıkla oturur vaziyette uyumaya çalışırlar. Geç dönemde ise artan nefes darlığına öksürük ve kan tükürmesi eşlik edebilir. Kırmızı yanak ve mor dudak artık çok da rastlamadığımız geç dönem bulgulardır.

Mitral kapak replasmanı nedir?

Kapak dokusunda aşırı kalınlaşma, daralma ve tamir edilemeyecek derecede dejenere olmuş mitral kapağın yerinden uygun teknikle çıkarılarak yerine mekanik veya biyolojik kapak takılması işlemine replasman denir.

Mitral kapak tamiri nedir?

Mitral kapakta meydana gelen patolojiler neticesinde, kapakta yetersizlik (kaçırma) veya hem kaçırma hem de daralma olan vakaların tamiri ehil ellerde yüksek oranda (%97) uygun teknikler kullanılmak şartıyla mümkündür. Tamir edilen kapak hastanın kendi dokusu olduğu için, mekanik kapaklarda kullanılması şart olan kan sulandırıcı ilaçların, tamir yapılan kapak hastalarında kullanım yeri yoktur. Kan sulandırıcı ilaçların kullanımındaki zorluklar yanında ilaca bağlı ciddi yan etkiler yapılan ameliyattan bağımsız olarak uzun dönem hayatta kalma oranını olumsuz yönde etkilemektedir.

Mitral kapak tamiri robotik yöntemle mümkün müdür?

Mitral kapak tamirlerinin konvansiyonel yolla yani sternotomi dediğimiz iman tahtası kesilerek uygulanma oranı, yalnız mitral kapak hastalığı olan vakalarda, Amerika Birleşik Devletlerinde yaklaşık %50, Avrupada %20 iken Ülkemizde halen çok çok az sayıda kalp cerrahı tarafından uygulanmaktadır. Hal böyle iken uzun bir yurtdışı eğitimi ve tecrübe gerektiren robotik yöntemle mitral kapak tamiri yapan kalp cerrahı ve merkezi sayısı ülkemizde ancak birkaç tanedir.

Robotik Mitral Kapak tamiri veya replasmanının avantajı ve üstünlükleri nelerdir?

Tüm robotik açık kalp cerrahisi vakalarında olduğu gibi hastada uygulanan kesi çok minik olduğu için hasta ameliyat sonrası çok daha az ağrı hisseder. Küçük kesiye bağlı olarak da ameliyat sonrası hastadan kanama miktarı az olur dolayısı ile hastaya dışarıdan takviye yapmak için gereksiz kan ve kan ürünü verilmemiş olur. İman tahtası yada diğer adıyla göğüs kemiği kesilmediği için bu bölgede yara ve izi olmayan hastaların ameliyat sonrası istediği kıyafetleri serbestçe giyebilmesi psikolojik olarak pozitif bir katkı sağlarken, hastanın iyileşme süreci de hızlanmaktadır. Klasik yöntemle kıyaslandığında yoğun bakımda kalma süreci ve toplam hastane kalış süresi neredeyse yarı yarıya daha az olmaktadır.

Bütün bunlara ilave olarak robotla yapılan mitral tamirlerde ameliyat sahası 20 kat daha fazla büyütülerek işlem yapıldığı için hata yapma oranı da neredeyse yok denecek kadar az olmaktadır. Bu da tamir sonrası uzun dönem başarıya oldukça pozitif katkı sağlamaktadır. Tamiri mümkün olamayan mitral kapaklar da robot yardımı ile kolayca değiştirilmektedir. Mekanik kapak yanında 60 yaşını geçen hastalarda kan sulandırıcı ilaç kullanmamak için biyolojik kapakla replasman yapılmaktadır.

Hastalara aynı cerrahi girişim esnasında sağ kulakçıkta bulunan triküspit kapak tamiri yanında atriyal fibrilasyon denilen ritim sorununun tedavisi için radyofrekans ablasyonla yakma işlemi ve sol kulakçıktan kaynaklanan kan pıhtısına bağlı felçleri önlemek için de sol kulakçığın uç kısmının dikilmesi işlemi de çok rahat bir şekilde robotla yapılabilmektedir. Robotik cerrahide yapılan mitral kapak tamiri veya replasmanının uzun dönem başarısı cerrahi ekibin ve hastanenin tecrübe ve eğitimi ile yakından ilgilidir. Ekibin uzun süre yurtdışı eğitimi ve belli sayıda vaka yapmış olması da hastane seçiminde göz ardı edilmemesi gereken hususlardan biridir.